Почитувани пријатели на Универзитетот,

Мојот говор сакам да го започнам со длабока почит и благодарност до сите наши студенти, кои 28 години порано, со примерна храброст и без никакво двоумење станаа највиталниот столб на првата институција на високото образование на албански јазик во овие простории. Тие станаа протагонисти, мисионери, факели и главни носители на платформата на Универзитетот во Тетово, основана од албански интелектуалци на чело со првиот и историски ректор, проф. д-р Фадил Сулејмани.

Сакам да изразам длабока почит и кон паднатиот борец за албанското образование, Абдилселам Емин, чија крв стана светлина на знаењето на патот за разојот на Универзитетот во Тетово.

Посебна чест заслужуваат и нашите браќа, кои помогнаа и му служеа на Универзитетот, преобразувајќи ги своите куќи во универзитетски аудиториуми, каде што се школуваа, стекнаа знаење и професионално се оспособуваа првите студенти на оваа институција. Никогаш не ги забораваме напорите на албанските семејства, кои придонесоа за подигањето на здрави нозе на нашиот Универзитет.

По 28 години незапирлива работа, Универзитетот во Тетово се претвори во вистински центар за образование и наука, не само во Македонија, туку и во регионот. Во овој храм на знаењето денес учат новите генерации од нашата земја, и од Република Албанија, Република Косово, Прешевската Долина и од албанска дијаспора.

Тие заедно со своите угледни професори оставија неизбришливи трагови на најважните процеси низ кои помина Универзитетот во Тетово, од основањето, почетокот на првите предавања до периодот по официјализирањето, интеграцијата и унапредувањето на Универзитетот.

Со посебен почит се сеќаваме и на тие кои придонесоа за развојот на Универзитетот, кои веќе не се меѓу нас, посакувајќи вечност за нивните дела.

Почитувани,

Во текот на оваа академска година, нашиот Универзитет постигна значајни резултати во сите области и успеа да ги оствари своите главни цели и мисија како високообразовна институција во нашата земја.

Од декември минатата година до денес, кога ја одбележуваме оваа годишнина, со посветеност на раководството на Универзитетот, ги реализиравме главните приоритети на оваа институција, како што се:

• Уписот на новите студенти во академската 2022/23 година на прв и втор циклус на студии, над 3000 регистрирани студенти, што врз основа на споредбена анализа со претходните години, претставува пораст од 32%.
• Дигитализација на сите студентски услуги и други административни процедури, во корист на олеснување на извршувањето на студентските обврски и услуги.
• Поддршка за студентите со истакнат успех, ослободувајќи ги целосно од обврските за уплата на семестар.
  • Овде вреди да се напомене дека на екселентите на УТ се доделени 96 стипендии за студенти од прв циклус и 17 стипендии за студенти од втор циклус за академската 2022/2023 година.
• Завршување на процесот на акредитација на 183 студиски програми, од кои 89 студиски програми во прв циклус студии и 94 програми во втор циклус, приспособени на барањата на пазарот на трудот, по извршениот процес на евалуација кај работодавачите;
• Започнување на процесот на реакредитација на 17 програми во трет циклус на студии – докторски студии, како и акредитација на нови програми од овој циклус на студии.

Посебно значење во годината што ја оставаме зад нас, е посветено и на континуирано професионално усовршување, каде што оваа година се направени големи чекори кои вредат да се истакнат:

• Добивање овластување од Министерството за здравство, со кое му се овозможува на Факултетот за медицински науки на Универзитетот во Тетово да врши специјализации од областите: семејна медицина, педијатрија, гинекологија, општа хирургија, кардиологија, интерна медицина и психијатрија, како и 20 овластувања за професори и доктори кои ќе бидат ментори и едукатори на новиот кадар.
• Акредитација на обука на наставници и стручни служби на основните училишта во нашата земја за реализација на шест модули: Едукација во современ контекст; Развој на социо-емоционални вештини кај учениците; Родова еднаквост и родова чувствителност во училиштето; Настава заснована на пристап кон проблемот; Настава за развој на критичко размислување кај учениците; Дизајнирање на објективни тестови на знаење; Развивање на социјални вештини и самодоверба кај учениците, справување со проблематични однесувања и создавање позитивна социо-емоционална клима во училницата.

Јасно е дека, без научни истражувања и научни резултати не можеме да го водиме патот кон изнаоѓање решенија за големите предизвици на нашето време, како што се губењето на биолошката разновидност, климатските промени и социјалната нееднаквост. Како мултидисциплинарен универзитет, Универзитетот во Тетово има голем потенцијал да направи иновативни откритија и да ја промовира нивната примена. За ова ни требаат партнери и поддршка. Одржливата иднина се гради заедно. Со целосен успех организиравме десетици активности од научен и културен карактер, а за ефект на време издвојуваме само неколку од нив, како што се:

• III Меѓународен конгрес на природни науки, медицина и технологии, во чии рамки се одржаа 5 научни конференции во соработка со 6 универзитети од регионот и 483 учесници, како и IV Меѓународен конгрес за хуманистички, општествени науки и уметности, во чија програма беа одржани 5 научни конференции од соодветни области во соработка со 25 универзитети и учествуво на 485 научни истражувачи;
• Организацијата на XVI меѓународен семинар зо албанологија, на тема „Културата и глобализацијата“. Над 100 научни работници од лингвистика, литература, историја и етнокултура, во текот на научните сесии ги презентираа своите научни трудови, со нови размислувања и резултати за овие теми, кои не се само во интерес на истражувачите, туку и на јавното мислење;
• Организацијата на XVI издание на културната манифестација „Мост со три сводови“. Оваа традиционална активност е заеднички проект кој го организираат Универзитетот во Тетово, Универзитетот за уметности во Тирана и Универзитетот во Приштина и претставува предизвик за студентите по уметност, да го посведочат својот талент и да ја изразат својата визија за уметноста;
• Посебно значење му посветивме на објавувањето на научни списанија со меѓународен научен одбор, каде што се објавуваат научните истражувања и студии на истражувачи од земјата, регионот и пошироко.
• Од оваа година во дата базата на ДОАЈ се индексирани 11 списанија на факултетите на Универзитетот во Тетово, што кулминираше со доделување на импакт фактор од страна на базата за индексирање на ISI Импакт Фактор.

Во текот на изминатата година, во соработка со меѓународни институции и институции од земјата успешно завршивме неколку научно-истражувачки проекти, како што се:

• „Однесувања поврзани со здравјето на децата на училишна возраст во Република Северна Македонија“ (HBSC);
• ЕРАЗМУС+, КА2 – Соработка за иновации и размена на практики, КА205-Стратешки партнерства за млади луѓе;
• Проект „АРТ БЛОСОМ“ или „ЦВЕТ НА УМЕТНОСТА“ кој има за цел да ја зголеми вработеноста на млади невработени жени кои одгледуваат цвеќе и млади луѓе кои се стручни и компетентни во занаетчиството преку уметност и иновативни технологии;
• „Мерење на перцепциите за нивото на корупција во јавните институции во Полошкиот регион“ спроведено во соработка со Универзитетот Врие од Амстердам и во рамките на Алијансата Аурора, конзорциум на европски универзитети со истражувачки цели, каде што Универзитетот во Тетово е придружен партнер.
• За прв пат, во организација на Центарот за мир и транскултурна комуникација на Универзитетот во Тетово – Универзитетот Северен Илиноис (САД), и Американското катче во Тетово, ја реализиравме Летната школа 2022 година, чија цел беше детална презентација на владеењето на правото во Северна Македонија.

Покрај горенаведените проекти, организиравме и десетици други активности, како што се промоции на книги, академии во чест на истакнати личности и одбележување значајни датуми од нашата национална историја. Овде ја издвојуваме промоцијата на Монографијата на Универзитетот во Тетово, во временскиот период 1994/95 – 2004/2005 година, која беше промовирана токму во пресрет на 27-годишнината од почетокот на првите предавања. За истакнување е спомен-академијата за Рафи Халил – симболот на албанскиот национален отпор, Научниот симпозиум, на тема: „Придонесот на организацијата „Куштрими и Лирис„ и Рафи Халили во албанската историја“; кого вечно ќе го паметиме како непопустлив патриот, политички активист за спречување на дискриминаторските тенденции на југословенскиот комунистички диктаторски режим врз Албанците во Македонија, Косово и пошироко, како и промоцијата на делата „Реџеп Ќосја – филозоф, идеолог и политичар на националното прашање“ и „Мајка ми Михана Лама“, од познатиот генерал проф. д-р. Кудуси Лама.

По повод ноемвриските празници ги откривме имињата на главните амфитеатри, со имиња на истакнати личности кои оставиле неизбришлива трага во нашата национална историја. Трите амфитеатри на нашиот Универзитет веќе ги носат нивните имиња: Абдилселам Емини – маченикот на албанското образование, Рафи Халили – деец за националното прашање, Севасти и Парашќеви Ќиријази – првите две учителки по албански јазик од Битола.

Меѓународната соработка е многу важна за постигнување на целите и на Универзитетот во Тетово, за која постојано работиме на нивно остварување.

Еден од идните столбови на високото образование во Европа се европските универзитетски сојузи. На Универзитетот во Тетово веќе стекнавме големи искуства од Алијансата АУРОРА која создава иновативни форми на соработка помеѓу 13 европски универзитети. Универзитетот во Тетово е составен дел од ова избрано семејство на универзитети, која има за цел развивањето на научно-истражувачката дејност, секогаш имајќи го предвид придонесот и неизбежната улога на универзитетите во заедниците што ги претставуваат.

Посебно значење и дадовме на меѓууниверзитетската соработка со албанските универзитети, универзитетите од регионот и меѓународните универзитети, интензивирајќи ги меѓуинституционалните односи. Вклучивме нови договори за соработка со Универзитетот во Инсбрук, Букурешт, Ајова во САД, Алто Дуро во Португалија, Универзитетот во Малта, Академијата на науките на Република Албанија; Академијата за ликовни уметности во Пловдив, како и десетици меѓуинституционални договори во рамките на Еразмус платформата од цела Европа, се доказ за нашата посветеност на интернационализацијата на Универзитетот во Тетово. Исто така, како Универзитет, потпишавме продолжување на Договорот со Magna Charta Universitatum.

Во академската 2021/22 година, на Универзитетот во Тетово, Националната агенција за европско образование и мобилност му одобри 80 мобилности за студенти, 60 за студии и 20 за практична работа, како и 17 мобилности за академски и административен кадар. Сите овие мобилности се искористени и размената е направена во различни европски земји, како што се: Германија, Шведска, Литванија, Чешка, Романија, Бугарија и Турција.

И оваа година се заложивме за подобрување и унапредување на условите за работа и студирање. Така, во делот на капиталните инвестиции, заедно со Министерството за образование инвестиравме во реконструкција и адаптација на просторите на поранешниот ректорат, каде што е Факултетот за физичка култура, дел од Факултетот за уметности, Факултетот за применети науки и Факултетот за прехранбена технологија и исхрана. Со поддршка на Амбасадата на САД во нашата земја свечено ја отворивме Правната клиника која ќе им служи на студентите на Правниот факултет за реализација на наставата и практичната работа. Исто така, со донација на турската агенција за соработка и координација „Тика“ пуштена е во употреба Истражувачката лабораторија за психологија која ќе биде во функција на Филозофскиот факултет.

Почитувани присутни,

Ја користам приликата да им се заблагодарам на сите оние кои со својот труд, талент или едноставно со обична човечка добрина секојдневно придонесуваат за развојот на нашиот Универзитет. Ова е наша заедничка работа, која ја поддржуваат раководството, професорите, академските и административниот кадар, вработените во пензија и особено големиот број на аклуелни и дипломирани студенти. Токму денес сакам да им се заблагодарам многу на сите овие луѓе, на кои им изразувам најдлабока благодарност. Со благодарност да се потсетиме и на сите оние истакнати членови на академската заедница, кои сега не се меѓу нас, чија работа не само што придонесе за развојот на нашиот Универзитет, туку следствено влијаеше и на стручната и академската подготовка на сите оние кои ја имале честа да работат и соработуваат со нив.

Нашите студенти се столбот на оваа институција. Работиме секој ден за да изградиме благосостојба и одржлива иднина како универзитет. Денешните студенти се тие кои ќе ја обликуваат иднината, а наша обврска како Универзитет е да им ја обезбедиме најдобрата можна почетна точка за менување на светот. Со полна уста им велам, Вие студенти сте Универзитетот!

На крајот од мојот говор дозволете ми да нагласам дека сите заедно – студенти и професори, ќе чекориме самоуверено кон иднината со определба и визија ова огниште на светлината и знаењето да го трансформираме во модел на центар за високото образование.

Нека е благословен Универзитетот во Тетово!

Проф. д-р Јусуф Зејнели
Ректор на Универзитетот во Тетово